ul. Warszawska 27, 96-320 Mszczonów
Anna Rusinowska
Anna Jankowska, uczennica Szkoły Podstawowej im. Jana Adama Maklakiewicza w Mszczonowie, zachwyca nie tylko swoją muzykalnością, ale i niezwykłą dojrzałością artystyczną. Jej ostatnie sukcesy pokazują, że młody wiek nie jest przeszkodą w osiąganiu wielkich rzeczy – wręcz przeciwnie, może być początkiem imponującej kariery...
Wreszcie nadszedł ten upragniony przez nas czas. Mogłyśmy zaprosić dzieci z klas pierwszych na uroczyste pasowanie na czytelnika biblioteki szkolnej. Mamy nadzieję, że wydarzenie to również im sprawiło wiele radości.
28, 29 maja oraz 3 czerwca 2025 roku przybyli do nas uczniowie klas pierwszych na zajęcia połączone z pasowaniem na czytelnika. W klasach IC, ID i I E spotkanie poprowadziła pani Elżbieta Grzybowska, zaś w klasie IA i IB pani Ewa Bińkowska...
Dnia 6 czerwca uczniowie klas trzecich Szkoły Podstawowej w Mszczonowie mieli zaszczyt spotkać się z panią dietetyk Joanną Bonowską, która przeprowadziła edukacyjne spotkanie na temat zdrowego odżywiania „Słodkie pułapki – czyli co z tym cukrem”...
W dniu 5 czerwca 2025 r. uczniowie klasy 4c, 5d, oraz 6c wzięli udział w wyjątkowych warsztatach, które poprowadziła nasza absolwentka – Zuzanna Kuran, dziennikarka radia FAMA. Spotkanie to było nie tylko ciekawą lekcją historii, ale również inspirującym spojrzeniem na świat współczesnych mediów...
26 maja 2025r. uczniowie klas 1d, 2e i 6f wzięli udział w wycieczce do Farmy Iluzji w Mościskach. Celem podróży był Park Edukacji i Rozrywki, w którym uczniowie mogli się bawić, ale też uczyć. Park Iluzji pozwolił im przenieść się na chwilę do zaskakującego świata magii, pełnego niezwykłych miejsc...
Początków szkolnictwa w Mszczonowie należy szukać już w XVI wieku. Przy miejscowym kościele istniała szkoła parafialna, którą kierował rektor (nauczyciel) opłacany dziesięcinami z Mszczonowa. Do utrzymania szkoły zobowiązany był proboszcz, a jego i trzech wikarych utrzymywała Kapituła Poznańska (biskupstwo).
Szkoła nie posiadała swego domu, ale jak wynika z dokumentów kościelnych z 1586 roku szkoła musiała jednak funkcjonować bez dłuższych przerw i na tyle skutecznie, że mieszkańcy Mszczonowa studiowali na Akademii Krakowskiej. W latach 1505 – 1514 w albumach studentów odnotowano następujące nazwiska z Mszczonowa:
W dalszym ciągu podstawowy i w praktyce szerzej dostępny szczebel nauczania stanowiły szkoły parafialne. Do czasu utworzenia Komisji Edukacji Narodowej w 1773 r. liczba i poziom tych szkół były daleko niewystarczające.
Szkoła parafialna w Mszczonowie najprawdopodobniej funkcjonowała przez cały okres lat 1655 – 1795 (z przerwami w czasie wojen i klęsk żywiołowych, zwłaszcza epidemii).
W 1773 r. ówczesny starosta Józef Łuszczewski zagarnął na swoją korzyść grunty przeznaczone na utrzymanie szkoły i rodzice musieli własnym kosztem utrzymywać świeckiego nauczyciela. Było to tym trudniejsze, że część dzieci prywatnie nauczał proboszcz mszczonowski (w latach 1780 – 1808) Wojciech Wolski.
Wzmianki o istnieniu szkoły w Mszczonowie pochodzą jeszcze z lat 1786, 1789 i 1790.
Wynika z tego, iż od najdawniejszych czasów społeczeństwo Mszczonowa silnie związane było ze swymi szkołami i tak dzieje się do dnia dzisiejszego.
Już od początku 1800 r. władze pruskie zaczęły naciskać na duchownych
i właścicieli ziemskich na terenie Prus, aby zakładali szkoły elementarne, a tym samym zdjąć ciężar ich organizacji i utrzymywania z władz pruskich.
W dniu 6 stycznia 1800 r. pismo obiegowe diecezji warszawskiej wzywa księży do organizowania, gdzie tylko możliwe szkół parafialnych i starania się o ich utrzymanie. Do listu załączona była kopia pisma z „Kamery Warszawskiej”,
w której jako przykład i wzór do naśladowania przedstawiany był rektor (nauczyciel) kościoła, parafialnego w Mszczonowie – Wojciech Wolski, który już uruchomił i prowadził szkołę elementarną w Mszczonowie.
W aktach miejskich szkoła jest nazywana „szkołą elementarną magistracką”, jednak w rzeczywistości była ona utrzymywana częściowo z kasy miejskiej oraz ze składek rodziców.
Pierwsza informacja o finansowaniu szkoły pochodzi z 1829 roku.
W 1839 r. w Mszczonowie uczyło się 81 uczniów (28 dziewczynek, 53 chłopców), w 1845 r. – 86 uczniów (40 dziewczynek, 46 chłopców).
W 1839 r. obok 72 dzieci z miasta uczyło się również 9 dzieci ze wsi Budy Mszczonowskie.
Nauczycielem był Leon Żukowski, który ukończył Instytut Nauczycieli Szkół Elementarnych w Łowiczu. Budynek szkoły zbudowany był z kamienia w pobliżu kościoła i był w bardzo dobrym stanie.
Druga połowa XIX wieku i pierwsza dekada XX w. przyniosły znaczny rozwój szkolnictwa. Jednak danych o szkole elementarnej w Mszczonowie zachowało się niewiele. Mieściła się ona we własnym budynku, w pobliżu kościoła, odbudowanym po pożarze w 1862 roku.
W latach 1865 – 67 szkołę utrzymywano z pieniędzy miasta i rodziców uczących się dzieci.
W szkole uczyło się 199 dzieci, w tym 174 z Mszczonowa, 8 dzieci szlacheckich i 17 chłopskich z okolicznych wsi.
W roku 1874 w Mszczonowie uczy już dwoje nauczycieli: Antoni Dańkowski, i jego żona.
W 1894 r. nauczycielami tej szkoły byli: Karol Drabarek i Izabela Lisowska.
W czasie wydarzeń politycznych w Mszczonowie w dniach 13 – 14 listopada 1905 r. na spotkaniu przedstawicieli Mszczonowa i okolicznych wsi podjęto uchwałę, aby zażądać od nauczycieli zaniechania wykładów w języku rosyjskim w miejscowych szkołach. Nauczyciele zarówno szkolni, jak i uczący po domach prywatnie znajdowali się pod ścisłą kontrolą władz policyjnych. Na uczących bez zezwolenia, bądź uczących po polsku, nakładano wysokie kary.
Władze policyjne stosowały ścisły nadzór nad handlem książkami, dokonując częstych kontroli w księgarniach.
Następne informacje na temat szkoły w mieście pochodzą z 1912 r. Dotyczą one nazwy szkoły, którą mianowano Miejską Szkołą Powszechną w Mszczonowie, a która dzieliła się na trzy odrębne szkoły: męską, żeńską i koedukacyjną. Każda z nich składała się z czterech oddziałów (wstępnego, pierwszego, drugiego, trzeciego).
W każdej szkole jeden nauczyciel uczył wszystkich przedmiotów, z nauką religii rzymsko-katolickiej włącznie.
Dzieci przyjmowano bez różnic wyznania. Szkołę męską w 1912 r. prowadził B. Woronicz, szkołę żeńską –
Z. Lubosiewicz, a koedukacyjną – I. Stróżowski. Szkoły te mieściły się w różnych budynkach, między innymi na sale szkolne wynajmowano lokale od prywatnych osób. W tym okresie budynek szkoły był drewniany i mieścił się naprzeciwko kościoła, nazywano go „starą szkołą”, choć nowej nie było jeszcze długo. Szkoły: żeńska i koedukacyjna mieściły się w wynajętym domu pana Kozłowskiego przy ulicy Nowy Rynek 14, w którym znajdowały się dwie sale szkolne. Szkoła męska mieściła się w specjalnym budynku drewnianym w „starej szkole”, w którym były trzy sale lekcyjne i kancelaria.
Podatek od mieszkańców na rzecz szkoły wynosił 530 rubli i 96 kopiejek.
W roku 1914 działania I wojny światowej dotarły też na tereny Mszczonowa. Klasy szkolne zostały zajęte przez wojska niemieckie, potem rosyjskie.
Przerwa w nauce trwała od 29 września 1914 r. do 15 marca 1915 roku. Naukę wznowiono tylko w szkole żeńskiej, gdyż męska i koedukacyjna zostały całkowicie zniszczone. Wojska rosyjskie zdemolowały sale obu tych szkół, zniszczyły pomoce, bibliotekę, a część ławek porąbały na opał.
W 1916 r. na skutek rozporządzenia władz niemieckich wznowiono naukę we wszystkich trzech szkołach. Zajęcia szkolne odbywały się na dwie zmiany. Powiększona została liczba nauczycieli i więcej dzieci mogło chodzić do szkoły. Językiem wykładowym był wyłącznie polski. Plan lekcji podawały władze niemieckie. Inspektor niemiecki wizytował szkoły dwa razy w roku, przyjeżdżał także na egzaminy końcowe. Odwiedzał szkoły i lekarz powiatowy wygłaszając, w czasie wizytacji pogadanki do dzieci. Wszystkie dzieci szkolne otrzymywały w szkole śniadanie. Składały się te śniadania z kubka gorącej herbaty z cukrem i bułki.
Dnia 8 października 1917 r. objęły szkolnictwo władze polskie. Pierwszy inspektor polski S. Klebanowski zniósł oddziały wstępne, mianując je oddziałami pierwszymi, ostatni zaś - czwartym. Tak powstała czterooddziałowa Szkoła Podstawowa w Mszczonowie. W grudniu 1917 r. stan osobowy w Publicznej Szkole Miejskiej przedstawiał się następująco : 5 klas, 4 nauczycieli, 331 uczniów ( 177 chłopców i 154 dziewczynki).
W 1918 r. inspektorem szkolnym został Lucjan Zapolski, a na stanowisku kierownika szkoły powołano W. Plewińskiego.
Następne lata niosły kolejne zmiany w organizacji tutejszej szkoły. W 1918 szkoła stała się pięcio-oddziałowa, w 1919 – siedmio-oddziałowa, zaś w 1918 r. zniesiono oddział żeński i męski, utworzono szkołę koedukacyjną. Liczba dzieci i nauczycieli z roku na rok w Szkole Podstawowej rosła.
W marcu 1922 r. został mianowany na kierownika szkoły i skierowany do Mszczonowa Henryk Jagoszewski. W 1922r. szkoła liczyła 14 nauczycieli, 16 oddziałów. W roku szkolnym 1925/26 do szkoły uczęszczało 770 dzieci (400 chłopców i 370 dziewcząt). Warunki pracy i nauki były coraz trudniejsze. W 1926r. zawiązał się Komitet Budowy Szkoły i wiele lat upłynęło zanim jego działalność została sfinalizowana.
W 1927r. miasto dokonało rejentalnej zmiany gruntu parafialnego na grunt miejski na „Stegnach” przeznaczając specjalną uchwałą Rady Miejskiej uzyskany grunt parafialny pod budowę szkoły: „Grunt ten położony jest w samym śródmieściu przy ulicy Warszawskiej zajmuje 5 morgów powierzchni i dobrze nadaje się pod szkołę”.
Żydzi stanowiący 40 % ludności Mszczonowa posiadali własne szkoły, w których uczono języka hebrajskiego w mowie i piśmie oraz studiowano Talmud.
W tym samym roku wśród miejscowych Żydów zbudziła się myśl założenia własnej szkoły dla chłopców. Szkoła miała charakter talmudyczny i nosiła nazwę „Jesod – Hatora”. Szkoła ta istniała tylko 5 miesięcy i upadła z powodu braku funduszy na jej prowadzenie przez gminę żydowską, a większość młodzieży powróciła do szkoły samorządowej, która na mocy uchwały Kuratorium Szkolnego Warszawskiego w 1934r. podzielona została na dwie szkoły: nr.1 i nr.2.
Nie zmieniło to jednak trudnych warunków lokalowych. Po rozstrzygnięciu przez Kuratorium konkursu na stanowisko kierownika szkoły nr.1 z dniem 1 września 1935r. zostaje nim Stanisław Kasperkiewicz, a kierownikiem szkoły nr.2 zostaje Józef Wierzba. Do czasu podziału szkoły w 1934r. liczba uczących się dzieci była coraz większa, warunki lokalowe były coraz trudniejsze.
W lipcu 1936r. rozpoczęto kopanie fundamentów pod jedno skrzydło nowej szkoły. Do jesieni 1936r. wzniesiono ściany do parteru 1 września 1938r. kosztem wielkiego wysiłku miasta i miejscowego społeczeństwa, dzieci rozpoczęły naukę w nowej szkole. Szkoła nr.1 znajdowała się na parterze, a szkoła nr.2 na piętrze.
Rozpoczęto również budowę drugiego skrzydła szkoły, które wzniesiono do parteru. Dalsze prace wstrzymał wybuch II Wojny Światowej.
Wśród nauczycieli pracujących w Szkołach w Mszczonowie panowało przygnębienie spowodowane straszliwą klęską. Bomby niemieckie nie zburzyły nowego gmachu szkolnego. Trafiły obok, teren pokryły leje po bombach, odłamki poszarpały mury, kule z karabinów maszynowych potrzaskały drzwi i okna Niemcy spalili szkołę z umyślnie. Wylali benzynę w górnych salach, podpalili sprzęt i uciekli. Jednak betonowe sklepienia wytrzymały i parter ocalał. Pierwszą osobą, która zaczęła wszystko zbierać i organizować szkołę od nowa był Stanisław Kasperkiewicz. Była to w pierwszych dniach października 1939r., a w listopadzie 1939r. 13 osób wraz z Kasperkiewiczem stworzyło Szkołę Powszechną. Było wówczas 14 oddziałów (od I do VII) i zgłosiło się 493 uczniów. Już od listopada 4 sale lekcyjne były w lokalach zapałczarni, zaś 3 w mieście. Umeblowanie było tragiczne najczęściej były to deski oparte o stare połamane ławki. Zaraz po rozpoczęciu nauki, jesienią 1940r. zabroniono używać podręczników do nauki języka polskiego, historii i geografii. Wiosną 1940r. kierownik zaczął odbudowę szkoły, ale już w drugiej połowie sierpnia został zwolniony z pracy przez władze niemieckie. Zwolniono również nauczycieli za przekonania. Po ciężkiej niewoli niemieckiej, po tułaczce 27 grudnia 1942r. zmarł na gruźlicę Józef Wierzba – kierownik szkoły nr.2 i główny budowniczy gmach szkolnego.
W dniu 23 października 1943r. w lasach wsi Skuły zostaje zamordowana przez Niemców zapalona patriotka, długoletnia nauczycielka i wielce zasłużona działaczka na trenie Mszczonowa - Karolina Grudniowa.
W latach 1940 – 1945 szkoła była nieczynna, gdyż wszystkie lokale zajęte zostały przez wojsko. Rozpoczęło się tajne nauczanie. Prowadzone było od 1941r. – koordynatorami oświatowymi byli: Stanisław Kasperkiewicz i Zofia Lubosiewicz. W roku szkolnym 1943/44 tajnym nauczaniem objętych było 440 uczniów, a zaangażowanych w nie 10 nauczycieli.
W dniu 7 marca 1945r. powołano pierwszy Komitet Rodzicielski, który postanowił wpłacić pieniądze na odbudowę szkoły.
W końcu marca 1945r. szkoła przeniosła się do własnego lokalu. Uczono tylko na parterze, warunki nauki były trudne. Uczyło się 629 dzieci, były tylko 84 ławki. Opał przynosiły same dzieci, każdy po wiązce drzewa co tydzień.
Dzieci i nauczyciele pracowali przy usuwaniu gruzu. Latem 1945r. przy szkole uruchomiono stolarnię. Pracował tam Józef Niedochód, który robił ławki do szkoły i inne potrzebne rzeczy. Drzwi do klas zamykane były „podpartą cegłą od wewnątrz”. Okna drzwiowe wychodzące na korytarz zatykane były papierem lub tekturą. Piętro było zupełnie niezdatne do użytku.
Od tego czasu szkoła była cały czas modernizowana. W 1948r. Miejska Radaw Mszczonowie podjęła uchwałę kontynuacji budowy drugiego skrzydła budynku szkolnego, którego mury niszczały od 1939r., a tymczasem szkoła na 15 oddziałów miała tylko 9 sal.
W roku 1947 szkoła osiągnęła najwyższy stopień organizacyjny od początku swego istnienia, gdyż została szkołą ośmioklasową.
W roku szkolnym 1948/49 w całym kraju, a więc i w Mszczonowie zniesiono szkoły ośmioklasowe. Dzieci z klas VII przeszły do miejscowego gimnazjum.
W 1948r. z funduszy Komitetu Rodzicielskiego ogrodzono teren płotem siatkowym, a na 1 maja 1949r. szkoła została zradiofonizowana. W kancelarii zainstalowano aparat radiowy, w klasach 9 głośników, gramofon elektryczny i mikrofon przez który kierownik szkoły mógł nadawać zarządzenia dla wszystkich klas.
W 1949r. dzieci zostały objęte opieką zdrowotną w szkole. W kwietniu 1949r. wszystkie dzieci były poddane szczepieniu przeciw gruźlicy.
W roku szkolnym 1949/50 szkoła otrzymuje nazwę „Ogólnokształcąca Szkoła Stopnia Podstawowego”. Szkołę starano się rozbudować. Do 1952r. wykończono oba skrzydła szkoły. W 1954r. zaczęto budowę trzeciego skrzydła szkoły łączącego poprzednie dwa.
Dnia 1 października 1954r. nastąpiła reorganizacja Szkoły Podstawowej i Liceum Ogólnokształcącego w Mszczonowie, które decyzją Ministra Oświaty połączone zostały w jedną szkołę 11- letnią. W ten sposób Szkoła Podstawowa osiągnęła swój najwyższy stopień organizacyjny stając się integralną częścią średniej szkoły ogólnokształcącej.
Dyrektorem tej szkoły był Lucjan Chojnowski, zastępcą dyrektora została Helena Olejnik.
20 listopada 1964r. oddano do użytku III skrzydło szkoły.
W latach 1964/65 dyrektorem szkoły był Stanisław Jarmiński. 1 kwietnia 1966r. Liceum oddzielono od Szkoły Podstawowej. W 1967r. oddano do użytku boisko szkolne. Rok 1973/74 przynosi zmiany organizacyjne, szkoła zostaje Szkoła gminną. Od tego roku w szkole obowiązywały mundurki – tzw. „fartuszki”. 16 czerwca 1974r. nadano szkole sztandar. W 1976r. nauczyciele zorganizowali w szkole Izbę Pamięci Narodowej. 16 I 1977r. uroczyście otwarto Izbę Pamięci Narodowej i nadano imię szkole: „ 25 Pułku Artylerii Pancernej”
W 1977r. rozpoczęto budowę IV skrzydła szkoły, które oddano do użytku w 1979r.
W czerwcu 1984r. powołano na dyrektora Bogdana Laskowskiego. Od 1 września 1985r. ponownie dyrektorem zostaje Stanisław Jarmiński.
1 września 1987r. odchodzą na emeryturę dyrektor szkoły S. Jarmiński i wicedyrektor Henryka Mulińska, a zostali powołani na dyrektora Henryk Puczyłowski i wicedyrektor Józef Włodarczyk.
Od 1989r. w szkole zaczęto nauczać religii.
W 1997r. kupiono pierwsze komputery i utworzono salę komputerową.
Halę sportową oddano do użytku 1.IX. 1997r.
W 1999r. w ramach szkoły powstaje gimnazjum, które 1.IX.2001r. przeniosło się do nowego budynku.
Od 1.IX.2001r. Szkoła Podstawowa w Mszczonowie funkcjonuje jako oddzielna jednostka oświatowa. Szkoła posiada bogate tradycje, wykwalifikowaną kadrę nauczycielską, prężny Komitet Rodzicielski.
W 2007r. dyrektorem Szkoły zostaje Elżbieta Kubiak, wicedyrektorami Iwona Pniewska i Jolanta Zielonka.
Dyrektor Henryk Puczyłowski i Józef Włodarczyk odchodzą na emeryturę.
Panie pełniły swoje funkcje do 2016 r. , kiedy to Elżbieta Kubiak odeszła na emeryturę.
W tym roku dyrektorem szkoły została Agnieszka Walczyńska-Łoś, a wicedyrektorami Beata Szustkiewicz i Jolanta-Zielonka.
Następny rok przyniósł kolejną od 1999 r. reformę systemu oświaty - powstały na nowo ośmioletnie szkoły podstawowe, a funkcjonujące gimnazja działały do zakończenia nauki w tym systemie przez ostatni uczniowski rocznik 2002.
Od 1 września 2017 r. Szkoła Podstawowa im. 25 Pułku Artylerii Pancernej w Mszczonowie została połączona z Gimnazjum im. Jana Adama Maklakiewicza w Mszczonowie, które od 2001 r. funkcjonowało w jednym kompleksie budynków oświatowych oddzielone jedynie budynkiem hali sportowej, z której korzystali uczniowie obu szkół. W latach 2017-2019 w budynku szkoły podstawowej uczyły się nadal dzieci z klas 1-6 oraz oddziały przedszkolne, w budynku gimnazjum naukę kończyły klasy 2-3 gimnazjum oraz 7-8 nowo powstałej ośmioletniej szkoły podstawowej.
Od 1 czerwca 2018 r. dyrektorem szkoły została Anna Rusinowska, która od 2001 r. pełniła funkcję dyrektora Gimnazjum im.Jana Adama Maklakiewicza w Mszczonowie. W listopadzie 2018 r. Szkoła Podstawowa zmieniła uroczyście nazwę, przyjmując imię Jana Adama Maklakiewicza – kompozytora, pedagoga, mszczonowianina.
Rok 2020 r. to rok przyłączenia do szkoły hali sportowej, która do tej pory była częścią Ośrodka Sportu i Rekreacji. Razem z boiskami „Orlik”, placem zabaw i skateparkiem utworzyła szkolny zestaw urządzeń sportowych. Wicedyrektorami wspierającymi byli: Krystyna Wójcik, Ewa Zabłocka, Jarosław Sawicki.
Od marcu 2020 r. do czerwca 2021 r. szkoła wraz z uczniami i nauczycielami przeszła trudne doświadczenie pandemii wywołanej przez wirus SARS-Cov-2. Były to długie miesiące niepewności, izolacji i trudności w prowadzeniu nauki – po raz pierwszy w swojej historii szkoła przeniosła się do sieci, w której nauczyciele zdalnie prowadzili nauczanie z wykorzystaniem komputerów.
W marcu 2022 r. szkoła przyjęła bardzo wielu uchodźców z Ukrainy, gdzie 24 lutego 2022 r. wybuchła wojna wywołana przez Rosję. Dzieci i młodzież ukraińska, w wieku od 7 do 14 lat stali się członkami społeczności szkoły.
Wiele pokoleń mieszkańców naszego miasta jest wdzięczne Dyrektorom, Nauczycielom, Księżom i Dobrodziejom Szkoły za długoletni wkład pracy w rozwój oświaty naszego miasta.
Łucja Michalska na podstawie:
